Lekcje etyki w szkole – gimnazjum

Studio DTP
Academicon

Zapraszamy do współpracy >

Wykonaliśmy:

• projekt graficzny okładki
• layout
• skład i łamanie
• przygotowanie do druku

Poniższy zbiór dwudziestu scenariuszy do lekcji etyki został opracowany przez praktyków, którzy – korzystając z własnego doświadczenia – przedstawiają swoje pomysły na lekcje, powiązane z celami kształcenia: refleksyjną postawą wobec człowieka, rozpoznawaniem podstawowych wartości oraz podejmowaniem odpowiedzialności za siebie i innych. Wśród propozycji zajęć można odnaleźć między innymi tematy o samorealizacji, sumieniu, przyjaźni, obowiązku, pracy, człowieku. […] Prezentowana pozycja jest pierwszą tak kompleksową pomocą dydaktyczną do nauczania etyki na poziomie gimnazjum, która chce zaproponować treści do namysłu i refleksji etycznej nad problemami obecnymi w świecie człowieka. […] Głównym przesłaniem scenariuszy lekcji etyki, naznaczonych potrzebą zmian, jest propozycja odejścia od nauczania gotowej wiedzy w stronę próby nauczania podstawowej umiejętności, jaką jest krytyczne myślenie.

Z przedmowy Pawła Mroczkiewicza

Scenariusze lekcji etyki przedstawione w niniejszym opracowaniu to efekt pracy doświadczonych nauczycieli, którzy zebrali pomysły wykorzystania metod aktywizujących uczniów w konkretnych sytuacjach dydaktycznych. Na rynku wydawniczym pojawiło się do tej pory zaledwie kilka pozycji metodycznych dotyczących tego przedmiotu. Były one adresowane do nauczycieli szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych. Pominięto natomiast III etap edukacyjny.
Zamierzeniem autorów było więc w pierwszej kolejności wypełnienie tej luki.

Wszystkie propozycje lekcji zostały opracowane w taki sposób, aby mogły być dla nauczyciela kompletnym materiałem do wykorzystania na lekcji. Opis poszczególnych metod ma ponadto stanowić inspirację dla tych osób, które poszukują własnych rozwiązań i twórczo podchodzą do procesu nauczania. Każdy temat w prezentowanych scenariuszach został zaplanowany na dwie jednostki lekcyjne. W zależności od zainteresowania uczniów nauczyciele mogą rozbudować zajęcia o własne pomysły lub modyfikować ćwiczenia. Różnorodność metod ma zachęcać młodzież do samodzielnej pracy, krytycznego myślenia, stawiać uczniów w sytuacji problemowej, ale i zaskakiwać. Wszystko po to, by budzić ciekawość, wybijać z rutynowego myślenia.

Mamy nadzieję, że nasze pomysły na lekcje staną się zaproszeniem dla młodych ludzi do stawiania niebanalnych pytań oraz spoglądania na świat poprzez pryzmat problemów i wartości etycznych. Tego nigdy za wiele. Wciąż jesteśmy świadkami, że rozwój cywilizacyjny nie idzie w parze z rozwojem moralnym. Wszak głęboka refleksja zawsze była i jest towarem deficytowym.

Etyka otwiera przed nauczycielem duże możliwości, ale i stawia wyzwania. Warto spojrzeć na ten przedmiot przez pryzmat zdobywanych przez ucznia wszechstronnych kompetencji. W polskiej szkole, funkcjonującej pod presją rankingów, analiz, egzaminów zewnętrznych, brakuje miejsca na swobodne, filozoficzne dociekania, a z naszych diagnoz wynika, że uczniowie mają ogromną potrzebę wypowiedzenia się w ważnych moralnie kwestiach i bycia wysłuchanym. Niech zatem etyka stanie się płaszczyzną spotkania i dialogu młodych ludzi. Tylko poprzez praktykę prezentowania własnych opinii, spierania się, stawania twarzą w twarz z różnorodnością poglądów można nauczyć się poszanowania punktu widzenia drugiego człowieka oraz podjąć próbę zrozumienia złożoności natury tego świata.

Spis treści

Przedmowa
Wstęp
Opis metod
Podstawowe pojęcia etyki
Samowychowanie drogą do rozwoju
Czy podarunki zawsze są przemyślane?
Czym sumienie jest dla ludzi?
„Takich dwóch, jak nas trzech, to nie ma ani jednego”, Alan Alexander Milne
Czym jest cnota?
„Obowiązek rozpoznasz po tym przede wszystkim, że nie pozostawia ci on prawa wyboru”, Antoine de Saint-Exupéry
„Być człowiekiem znaczy mieć utopie”, Paul Tillich
Fenomen Anny Frank
Trzy religie – jeden konflikt
Dlaczego ludzie wierzą?
Różne oblicza religii
Banalność zła
Człowieku, kim TY jesteś?
Płeć kulturowa a płeć biologiczna
„Kobieta to tylko żebro Adama?”, Stanisław Jerzy Lec
Prywatne/publiczne a światopogląd
„Źródłem wszystkich naszych bied jest porównywanie”, Søren Kierkegaard
Czy to jest jeszcze sztuka?
„Praca oddala od nas trzy wielkie niedole: nudę, występek i ubóstwo”, Wolter
Biogramy autorów

Zob. spis treści, przedmowa i wstęp.

Księgarnia
Academicon

Zamów książkę >

Joanna Maria Chrzanowska – doktor filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, rzeczoznawca przedmiotowy z filozofii i etyki w Ministerstwie Edukacji Narodowej, absolwentka chemii i filozofii, trenerka Odysei Umysłu. Zajmuje się głównie dydaktyką filozofii i etyki, jest nauczycielką etyki i filozofii w poznańskich szkołach. Prowadzi stowarzyszenie naukowe Akademia Myśli (akademiamysli.pl), w ramach którego organizuje warsztaty dla dzieci i młodzieży pt. Filozoficzna Fabryka Idei. Fascynuje ją świat graffiti, organizuje ogólnopolskie eventy, prowadzi warsztaty street-artu dla dzieci.

Alina Płaziak-Janiszewska – wieloletni nauczyciel języka polskiego i etyki, doradca metodyczny nauczycieli etyki, od 2010 r. nauczyciel konsultant ds. języka polskiego i etyki w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu. Realizowała wiele projektów, m.in. jako wojewódzki koordynator ogólnopolskiego projektu „Edukacja wobec wyzwań migracyjnych” oraz w zakresie edukacji międzykulturowej we współpracy z ORE oraz konsultantami i doradcami metodycznymi
ośrodków metodycznych w całym kraju. Autorka i realizatorka programów. Nagrodzona przez Wielkopolskiego Kuratora Oświaty za osiągnięcia wychowawczo-dydaktyczne.

Agata Matyjasek – absolwentka Instytutu Historii oraz Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; nauczycielka w Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Luboniu; posiada doświadczenie w prowadzeniu lekcji etyki, historii, wiedzy o społeczeństwie, wychowania do życia w rodzinie
i zajęć artystycznych, również w zespołach specjalnych, na wszystkich poziomach edukacyjnych. Inspiracje do działania czerpie z obserwacji i rozmów z ludźmi podczas licznych podróży po świecie.

Paweł Mroczkiewicz – nauczyciel akademicki, kierownik zakładu dydaktyki zarządzania (ZDZA) i asystent w Wyższej Szkole Bankowej, współpracuje z Dolnośląską Szkołą Wyższą we Wrocławiu. Członek Komitetu Nauk Filozoficznych PAN (Komisja ds. kształcenia w zakresie filozofii i etyki) i rzeczoznawca przedmiotowy z filozofii i etyki w Ministerstwie Edukacji Narodowej. Jest redaktorem tematycznym w obszarze edukacji etycznej i filozoficznej czasopisma „Drogi Edukacji”.

Katarzyna Myrcik – wieloletni nauczyciel języka polskiego i etyki w liceum i technikum, egzaminator maturalny, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, mentor i moderator w programie ORE „Aktywna Edukacja”. Autorka licznych publikacji z zakresu dydaktyki, polonistyki i zarządzania szkołą. Uczestniczka szkoleń i konferencji organizowanych dla nauczycieli i dyrektorów szkoły w kraju i za granicą. Autorka i realizatorka projektów wymiany zagranicznej dla nauczycieli i uczniów. Odznaczona medalem Komisji Edukacji Narodowej, nagrodzona przez Śląskiego Kuratora Oświaty i Ministra Edukacji Narodowej.